Nhắc đến các bệnh truyền nhiễm thì phải nói đến dịch hạch. Bệnh nổi tiếng trong lịch sử thế giới với cái tên vô cùng ghê rợn: cái chết đen. Trong thời trung cổ, dịch hạch đã giết chết 1 nửa dân số ở một số khu vực và thậm chí biến những khu thành thị thành bỏ hoang. Hiện nay vẫn có những vùng nhất định trên thế giới còn bệnh dịch hạch. Bệnh dễ lây lan, diễn tiến nhanh và có thể dẫn đến tử vong.
1. Thông tin chung
Dịch hạch là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng. Tác nhân lây truyền vi khuẩn chủ yếu là bọ chét. Vi sinh vật gây ra bệnh dịch hạch, Yersinia pestis, sống trong các loài gặm nhấm nhỏ được tìm thấy phổ biến nhất ở các vùng nông thôn của Châu Phi, Châu Á và Hoa Kỳ.
Con người nhiễm vi khuẩn do bị bọ chét cắn hoặc do chạm vào các động vật đã nhiễm bệnh. Trong đa số trường hợp không lây nhiễm trực tiếp từ người sang người, mà là do bọ chét di chuyển từ người bệnh sang người khỏe và cắn người này.
Ngày nay bệnh dịch hạch vẫn xảy ra ở khoảng 5.000 người mỗi năm trên toàn thế giới. Bệnh có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời bằng kháng sinh. Biểu hiện phổ biến nhất của bệnh dịch hạch là các hạch bạch huyết sưng và mềm – được gọi là bong bóng – ở háng, nách hoặc cổ. Dạng bệnh hiếm nhất nhưng cũng nguy hiểm nhất gây tổn thương phổi và nó có thể lây từ người sang người.
2. Triệu chứng của dịch hạch
Bệnh dịch hạch có ba dạng biểu hiện chính – bong bóng, nhiễm trùng huyết và viêm phổi – tùy thuộc vào vi khuẩn dịch hạch tấn công bộ phận nào trên cơ thể bạn. Mỗi dạng biểu hiện có các triệu chứng đặc trưng khác nhau.
Thể hạch (thể bong bóng):
Đây là dạng phổ biến nhất của dịch hạch. Cái tên này xuất phát từ xưa, khi người ta quan sát thấy người bệnh bị nổi các hạch bạch huyết phồng to và mềm như bong bóng. Biểu hiện này thường phát triển trong tuần đầu tiên sau khi bạn bị nhiễm bệnh. Các “hạch bong bóng” này có đặc điểm:
- Nằm ở háng, nách hoặc cổ
- Kích thước có khi lên bằng một quả trứng gà
- Mềm mại nhưng săn chắc khi chạm vào
Các dấu hiệu và triệu chứng khác có thể bao gồm:
- Đột ngột sốt và ớn lạnh
- Đau đầu
- Mệt mỏi hoặc khó chịu
- Đau cơ
Thể nhiễm trùng huyết
Thể nhiễm trùng huyết xảy ra khi vi khuẩn bệnh dịch hạch nhân lên trong máu của bạn. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:
- Sốt và ớn lạnh
- Cảm thấy cực kỳ mệt mỏi yếu ớt
- Đau bụng, tiêu chảy và nôn
- Chảy máu từ miệng, mũi, hậu môn hoặc dưới da
- Sốc
- Hoại tử (làm đen và chết mô) ở tứ chi, phổ biến nhất là ngón tay, ngón chân và mũi
Thể viêm phổi
Thể viêm phổi là khi vi khuẩn tấn công phổi của bạn. Đây là thể bệnh hiếm gặp nhất nhưng nguy hiểm nhất, vì nó có thể lây từ người sang người qua những giọt ho. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bắt đầu trong vòng vài giờ sau khi bị nhiễm trùng và có thể bao gồm:
- Ho, có chất nhầy dính máu (đờm)
- Khó thở
- Buồn nôn và ói mửa
- Sốt cao
- Đau đầu
- Cảm thấy mệt mỏi
- Đau ngực
Bệnh dịch hạch viêm phổi tiến triển nhanh chóng và có thể gây suy hô hấp và sốc trong vòng hai ngày sau khi bị nhiễm trùng. Bệnh dịch hạch viêm phổi cần được điều trị bằng kháng sinh trong vòng một ngày sau khi các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện đầu tiên. Nếu không điều trị kịp thời, thể này có khả năng gây tử vong rất cao.
3. Khi nào tôi cần đi khám bác sĩ?
Nếu bạn cảm thấy bị bệnh và đã ở trong một khu vực bệnh dịch hạch đã hay đang xảy ra, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Bạn sẽ cần điều trị bằng thuốc để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hoặc tử vong.
Trên toàn thế giới, bệnh dịch hạch phổ biến nhất ở các vùng nông thôn và bán nông thôn của Châu Phi (đặc biệt là đảo Madagascar của Châu Phi), Nam Mỹ và Châu Á. Bệnh có nguy cơ cao xảy ra ở các vùng có mật độ dân số đông đúc, vệ sinh kém, tồn tại đông đảo nhiều loài gậm nhấm.
4. Nguyên nhân gì gây ra bệnh dịch hạch?
- Vi khuẩn gây bệnh dịch hạch, Yersinia pestis, được truyền sang người qua vết cắn của bọ chét. Các con bọ chét này trước đó từng sống trên các con vật nhiễm bệnh, thường là các loài gậm nhấm. Ví dụ: chuột, sóc, thỏ, chồn…
- Vi khuẩn cũng có thể xâm nhập vào cơ thể bạn nếu vết thương hở trên da tiếp xúc với máu của động vật bị nhiễm bệnh. Chó mèo trong nhà có thể bị nhiễm bệnh dịch từ bọ chét hoặc do ăn các loài gặm nhấm bị nhiễm bệnh.
- Bệnh dịch hạch viêm phổi, ảnh hưởng đến phổi, lây lan qua việc hít phải những giọt nước truyền nhiễm ho vào không khí bởi một con vật hoặc người bệnh.
5. Bệnh có thể gây ra biến chứng gì?
Các biến chứng của bệnh dịch hạch có thể bao gồm:
- Tử vong. Hầu hết những người được điều trị bằng kháng sinh kịp thời đều sống sót sau bệnh dịch hạch. Bệnh dịch hạch không được điều trị có tỷ lệ tử vong cao.
- Hoại tử đầu chi. Các cục máu đông trong các mạch máu nhỏ của ngón tay và ngón chân của bạn có thể làm gián đoạn lưu lượng máu và khiến mô đó chết. Các phần của ngón tay và ngón chân của bạn đã chết có thể cần phải được loại bỏ (cắt cụt).
Biến chứng hoại tử đầu chi.
Nguồn ảnh: wikipedia - Viêm màng não. Hiếm khi xảy ra, nhưng vẫn có khả năng bệnh dịch hạch gây viêm màng bao quanh não và tủy sống (viêm màng não).
6. Tôi có thể phòng ngừa bệnh dịch hạch như thế nào?
Không có vắc-xin hiệu quả có sẵn, nhưng các nhà khoa học đang làm việc để phát triển một loại kháng sinh. Thuốc kháng sinh có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng nếu bạn có nguy cơ hoặc đã tiếp xúc với bệnh dịch hạch. Thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau nếu bạn sống hoặc dành thời gian ở những nơi xảy ra dịch hạch:
- Kiểm soát động vật gặm nhấm quanh nhà và trong nhà. Loại bỏ các khu vực làm tổ tiềm năng, chẳng hạn như đống đồ cũ, đá, củi và rác. Đừng để thức ăn vật nuôi ở những khu vực mà loài gặm nhấm có thể dễ dàng tiếp cận. Nếu bạn phát hiện được sự xâm nhập của loài gặm nhấm, hãy thực hiện các bước để kiểm soát nó.
- Giữ vật nuôi của bạn không có bọ chét. Hỏi bác sĩ thú y của bạn những sản phẩm kiểm soát bọ chét thích hợp áp dụng cho thú cưng của bạn.
- Đeo găng tay. Khi xử lý động vật có khả năng bị nhiễm bệnh, hãy đeo găng tay để tránh tiếp xúc giữa da và vi khuẩn có hại.
- Sử dụng thuốc chống côn trùng. Giám sát chặt chẽ và sử dụng thuốc chống côn trùng cho trẻ em và vật nuôi khi dành thời gian trong các khu vực có nhiều động vật gặm nhấm.
Cần nhớ gì khi nhớ về dịch hạch?
Nguồn: internet
Dịch hạch là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra. Vi khuẩn có thể tấn công vào hạch, vào máu và vào phổi gây ra các thể bệnh khác nhau và dẫn tới tử vong. Bệnh lây truyền qua bọ chét, qua tiếp xúc giữa người với động vật bị bệnh và với người bệnh thể phổi. Khi đến các khu vực đã và đang tồn tại bệnh dịch hạch, mỗi người cần có sự chuẩn bị cần thiết để đảm bảo an toàn cho bản thân.
13/07/2020 
